louvre abu dabi müzesi ne demek?

Louvre Abu Dabi Müzesi, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Abu Dabi şehrinde bulunan, Jean Nouvel tarafından tasarlanmış olan bir sanat müzesi.¹ Fransız hükümetiyle, Abu Dabi şehri arasında imzalanan ve 30 yıl geçerli olacak anlaşmayla inşa edilmesine karar verilen Louvre Abu Dabi Müzesi, Saadiyat Adası kompleksi üzerine yaklaşık 24.000 metrekarelik bir alana inşa edilmiştir. Müzenin maliyetinin 83-108 milyon euro arasında olacağı tahmin edilmektedir.² Müze resmi olarak 8 Kasım 2017 tarihinde ziyerete açıldı.

Projenin sorumlularına göre Louvre Abu Dabi Müzesi'nde dünyanın her yerinden gelecek sanat eserleri sergilenecek olup, müzenin asıl amacı Doğu sanatı ile Batı sanatı arasında bir köprü görevi görmek olacaktır. Bununla birlikte, Paris'teki Louvre Müzesi'nin bu anlaşmadan ne türde bir çıkarı olduğu hususu sanat dünyasında oldukça hararetli tartışmalara yol açmıştır.³

Proje sözleşmesi

1,3 milyar dolar karşılığında otuz yıl geçerli olacak ve de Abu Dabi'nin ortasındaki Saadiyat Adası'nda yer alacak müze projesinin sözleşmesi, Fransa Kültür Bakanı Renaud Donnedieu de Vabres ile Sultan bin Tahnun El Nahyan arasında 2007 yılında imzalandı.⁴ Sözleşme Louvre isminin kullanılarak benzer projelerin BAE'nin diğer emirlikleri, Suudi Arabistan, Kuveyt, Amman, Bahreyn, Katar, Mısır, Ürdün, Suriye, Lübnan, İran veya Irak'ta gerçekleştirilmesini de yasakladı. Dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Abu Dabi ile yapılan bu müze anlaşmasını "dünyanın bir birlik olduğu fikrini yansıttığı" için övdü ve "anlaşmayı yapan iki tarafın da kökenleri ve kimliklerinden gurur duyduklarını, ayrıca tüm kültürlerin eşit değerde olduğunun farkında olduklarını" söyledi.⁵⁶ Chirac ayrıca dünyanın en çok ziyaret edilen ve en tanınmış müzesi ile bir ortaklığa adım attıkları gerekçesiyle Abu Dabi emirini takdir ettiğini belirtti.⁷

Süreç

Louvre Abu Dabi Müzesi'nin kurulma kararı Fransa Parlamentosu tarafından 9 Ekim 2007 tarihinde resmen onaylandı. Projenin mimari hizmetlerinin, Paris'te yer alan Arap Dünya Enstitüsü'nü de tasarlayan mimar olan Jean Nouvel tarafından ve mühendislik hizmetlerinin de Buro Happold tarafından yapılmasına karar verildi.⁸⁹

Louvre Abu Dabi Müzesi Saadiyat Adası'nda 27 milyar dolara yakın bir bedel harcanarak kurulması planlanan turizm ve kültür kompleksinin sadece bir ayağını oluşturmaktadır. Proje kapsamında üç tane müze daha inşa edilmektedir: Guggenheim Abu Dabi (Frank Gehry tarafından tasarlandı), Zayed Ulusal Müzesi (Foster + Partners tarafında tasarlandı) ve de Abu Dabi Gösteri Sanatları Merkezi (Zaha Hadid tarafından tasarlandı).¹⁰ Birleşik Arap Emirlikleri'nde konuyla ilgili yetkililerin bildirdiklerine göre Fransa Müzeler Ajansı ve BAE Turizm, Kalkınma ve Yatırım Ajansı bu projeyi ve Saadiyat Adası'nın yeniden şekillenmesi planlamasını birlikte yürütmektedir. Bu proje takımının başına ise Fransız finans uzmanı, Académie des Beaux-Arts üyesi ve Revue des Deux Mondes dergisi yazarlarından Marc Ladreit de Lacharrière getirildi.¹¹ Pompidou Merkezi'nin eski müdürü Bruno Maquart da, Louvre Abu Dabi Müzesi'nin müdürü olarak atandı.¹²

Konumu

Saadiyet Adası'nın Kültür Bölgesi tamamlandığı zaman dünyanın tek bir çatı altında toplanmış en büyük kültür yapılarını barındıracak.¹³ Louvre Abu Dabi Müzesi'ne ek olarak Zayed Ulusal Müzesi, Birleşik Krallık kökenli bir mimar olan Norman Foster liderliğindeki Foster + Partners tarafından tasarlandı. Dünyanın en büyük ve Ortadoğu'daki ilk Guggenheim Müzesi olacak Guggenheim Abu Dabi ise Frank Gehry tarafından tasarlandı. Zaha Hadid tarafından tasarlanan Abu Dabi Gösteri Sanatları Merkezi ve Tadao Ando tarafından tasarlanan bir denizcilik müzesine ek olarak birçok sanat pavyonu da bu kültür bölgesinde yer alacak.¹⁴¹⁵

Maliyet

Abu Dabi şehri, Louvre ismini kullanabilmek için 195 milyon doları peşin olmak üzere 525 milyon dolar harcadı. Ek olarak 747 milyon dolar da sanat eserlerinin değiş tokuşu, özel sergilerin düzenlenmesi ve organizasyonu için harcandı.¹⁶¹⁷ Bu paranın 247 milyon dolarlık kısmı Louvre'dan on yıllık bir dönemde toplam 253 sanat eserinin sergilenmesi için harcanacak. Ayrıca 214,5 milyon dolar da Paris'te yer alan Louvre'nin yönetim danışmanlığı hizmetleri için ayrıldı. 253,5 milyon dolar da farklı kapsamda özel sanat sergilerine harcanacak. On beş yıllık bir dönem boyunca her sene dört adet sergi düzenlenecek.¹⁸ Ek olarak Abu Dabi şehri Paris'te yer alan Louvre'nin Pavillon de Flore bölümünün uluslararası sanat sergilerine açılması için 32,5 milyon dolar bedelinde bir bağışta da bulunacak. Her ne kadar kesinleşmediyse de projenin toplam maliyetinin 83 milyon euro ile 108 milyon euro arasında olacağı tahmin ediliyor.¹⁹

Tasarım

Müzenin görünüşü itibarıyla adeta dalgalanan bir kubbe yapısına sahip gibi görünmesi hedeflendi. Üzerinde boşlukların yer aldığı kubbeden güneşin mekan içine gelmesi hedeflendi. Bu kubbe tasarımıyla "bir vahadaki hurma ağaçlarının yaprakları arasından süzülen güneş ışığı" etkisinin temsil edilmesi amaçlandı.²⁰ Yaklaşık 24.000 m² inşaat alanına sahip olacak Louvre Abu Dabi Müzesi'ndeki bu alanın 6.000 m²'lik kısmı sürekli koleksiyonlar için, 2.000 m²'lik kısmı ise geçici sergiler için ayrıldı.²¹²²²³

Müzede yer alacak sanat eserleri

Müzede yer alacak sanat eserlerinin nasıl sergileneceği hususunda tartışmalar yaşandı. Paris'teki Louvre'nun başkanı ve direktörü olan Henri Loyrette yaptığı açıklamada "inşa edilecek bu yeni Louvre Abu Dabi Müzesi'nin Müslüman bir ülkede olmasının planlanan sergi türleri ve içeriklerini hiçbir şekilde etkilemeyeceğini" belirtti.²⁴

Louvre Abu Dabi Müzesi'nde sergilenecek eserlerin, başta Pompidou Merkezi, Orsay Müzesi ve Versay Sarayı olmak üzere, birçok müzeden alınacağı da yapılan açıklamada belirtildi. Ayrıca dönemin Fransa Kültür Bakanı Renaud Donnedieu de Vabres Paris Louvre'nin 35.000 parçadan oluşan ve halen sergilenen eserlerin hiçbirinin satılmayacağını da ekledi.

İnşaat süreci

Louvre Abu Dabi Müzesi'nin inşaatı resmen 26 Mayıs 2009 tarihinde başladı. İnşaatın başlaması anısına Abu Dabi Emirliği'nin velihat prensi Muhammed bin Zayed El Nahyan ve Fransa cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin açılışını yaptığı, Emirates Palace Hotel'deki Gallery One'daki "Sanatı Konuşmak: Louvre Abu Dabi" sergisinde, Louvre Abu Dabi Müzesi'nde yer alacak sanat eserlerinin yanı sıra birçok Fransız müzesinden ödünç alınan eserler de yer aldı. İnşaatın ilk aşaması olan temel kazıklarının çakılması işi bu konuda uzman bir Alman firması olan Bauer International FZE'ye verildi. RC ve H tipi toplam 4.536 kazığın çakılması işi resmen 3 Ağustos 2010 tarihinde tamamlandı.²⁵²⁶

Louvre Abu Dabi Müzesi'nin inşaatından sorumlu olan ve de Abu Dabi hükümetine ait bir proje yönetim firması olan "BAE Turizm, Kalkınma ve Yatırım Ajansı" 29 Ekim 2011 tarihinde yaptığı resmi açıklamada, başlıngıçta 2013/2014 olan inşaatın tamamlanma hedefinin daha ileri bir tarihe ertelendiğini açıkladı. İnşaatın tamamlanma hedefinin ötelenmesinin en önemli nedenlerinden birisinin Birleşik Arap Emirlikleri'nin ekonomik stratejisini yeniden gözden geçirmesi, petrol fiyatlarındaki düşüş ve küresel kriz gibi nedenlerle ertelendiği açıklandı.²⁷²⁸

Şantiyede insan hakları ihlalleri

Nisan 2011'de 120'den fazla uluslararası sanatçı, inşaatları sırasında işçilerin kötü şartlar altında çalıştıkları ve istismar edildikleri gerekçesiyle, Louvre ve Guggenheim müzelerinin boykot edilmesi için çağrıda bulundu.²⁹ Sanatçılar ve insan hakları kuruluşları Abu Dabi'nin ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin HIV'li kişilerin hapsedilmesi, sınırdışı edilmesi ve ömür boyu ülkeye girmekten men edilmesi politikalarını da protesto ettiler.³⁰

Açılış töreni

Louvre Abu Dabi Müzesi, 8 Kasım 2017 tarihinde Birleşik Arap Emirlikleri Başbakanı ve Dubai Emiri Muhammed bin Raşid el-Mektum, Abu Dabi veliaht prensi Muhammed bin Zaid el-Nehyan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve eşi Brigitte Macron'un da katıldığı törenle ziyarete açıldı.³¹

Tepkiler

Louvre Abu Dabi Müzesi hakkında yapılan anlaşma hem sanat çevrelerinde hem de akademik alanda olumsuz tepkilere neden oldu. Sanat tarihçisi Didier Rykner, Fransa ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında bu projenin hayata geçmesi için yapılan anlaşmaya karşı çıkanların en başında geldi ve bu konudaki imza kampanyasına öncülük etti.³² 4.650 müze uzmanı, arkeolog ve sanat tarihçisi tarafından imzalanan bildiride "müzelerin satılık olmadığı" vurgulandı.³³³⁴ Gündeme getirilenlerin en başında Louvre'nin "tıpkı ticari bir şirket gibi maksimum kar etmek stratejisini gütmeye çalışması" suçlaması geldi.³⁵

Paris'teki Louvre'nin başkanı ve direktörü olan Henri Loyrette müzelerin bulundukları ülkelerin dışında birimlerinin kurulması hususuna getirilen eleştirilere "müzelerin uluslararası bir biçimde yeniden yapılanmalarının kaçınılmaz olduğunu" belirterek cevap verdi; Louvre'nin da bu sürecin dışında kalamayacağını ekledi.³⁶

Dönemin Fransa Kültür Bakanı Renaud Donnedieu de Vabres ile Birleşik Arap Emirlikleri'nin devlet başkanı ve Abu Dabi emiri Halife bin Zayid El Nahyan da aynı yönde açıklamalar yaptılar: